Blogtekst over de achtergrond van mijn roman ‘Een veilige plek’
Aflevering XI: Onzichtbare gevangenis
Negatieve reacties op mijn werk als docente gynaecologisch onderzoek (zie vorige post) waren een domper op mijn enthousiasme. Ik was ervan overtuigd dat ik een steentje bijdroeg aan een betere houding van artsen ten opzichte van vrouwelijke patiënten. Soms ging ik er de discussie over aan: ‘Vind jij het niet prettig om als mens te worden behandeld in plaats van als een stuk onderlichaam?’ Dat wel ja. Er zijn weinig vrouwen die neutraal staan tegenover zo’n onderzoek. En er zijn heel weinig vrouwen die zichzelf beschikbaar stellen voor het oefenen ervan, dus enig onbegrip is wel begrijpelijk. Later beschreef ik het werk aan derden in meer neutrale termen, als instructie-onderwijs of sociale vaardigheidstraining, wat het feitelijk ook was. Er werd zelden doorgevraagd.
Mijn ‘foute’ vriend had er problemen mee dat ik het werk deed. Beschouwde hij mijn collega’s in de vrouwenopvang als mannenhaters, van medisch studenten had hij een totaal vertekend beeld. Dat waren in zijn ogen allemaal corpsballen die geil werden van het onderzoek. In die tijd was al meer dan de helft van de geneeskundestudenten vrouwelijk. In de voorgesprekken werden mogelijke seksuele gevoelens besproken. Mochten seksuele gedachten of gevoelens al aan de orde zijn – wat zelden het geval was – dan was de beste reactie om die te erkennen en te ‘parkeren’ zoals wij dat noemden. Op dit terrein heb ik in al die veertien jaren nooit problemen ondervonden. Studenten waren eerder nerveus, of bang om mij of mijn collega pijn te doen.
Verstandsverbijstering
Maar ik praatte mijn vriend het vooroordeel niet uit het hoofd. Hij zette mij onder druk om met dat werk te stoppen. Met veel verdriet heb ik dat toen gedaan. Ik was niet tegen de druk bestand. Mijn collega’s begrepen niet dat ik me door hem tot deze keuze liet dwingen. Ik was een intelligente, geëmancipeerde vrouw. Toch vond ik het soms moeilijk om voor mezelf op te komen. In een vlaag van verliefdheid – achteraf noem ik het verstandsverbijstering – had ik heel wat schepen achter me verbrand om bij die man te gaan wonen.
Het was een periode waarin ik de keiharde les leerde nooit meer een man te vertrouwen die me op een voetstuk zet. Hij begon me al gauw te kneden en kleineren. Hij zag mij niet echt, maar zijn ideaalbeeld van een vrouw. Dat beeld bleek niet te kloppen met de werkelijkheid. Hij raakte gefrustreerd, wat zich uitte in verbale agressie, dwingelandij en kleineringen. Pas na enige tijd kwam ik erachter dat hij een drankprobleem had, waardoor hij nog gemener werd. Soms kreeg hij spijt en beloofde in tranen me nooit meer pijn te doen en te stoppen met drinken. Dan ging het weer een poosje goed. Helaas kwamen het drinken en zijn gemene gedrag terug. Door de toenemende spanningen bij ons allebei, volgden de conflicten elkaar steeds sneller op. Ik zat een half jaar lang in een schoolvoorbeeld van de geweldsspiraal. Alleen fysieke klappen bleven gelukkig uit.
Mijn ongezonde relatie en mijn emanciperende werk als docente en hulpverleenster stonden dus haaks op elkaar. Dat wrong zo erg, dat ik overspannen werd. Ik had het gevoel dat ik in een onzichtbare gevangenis zat. Het was een collega DGO die me daarop wees. Pas toen zij mij een schuilplek aanbood begreep ik het én ik kon eraan ontsnappen. Het kostte me zeker een jaar om van deze ervaring te herstellen. In dat jaar pakte ik verbroken vriendschappen op, begon weer les te geven aan geneeskundestudenten en regelde mijn overplaatsing naar de telefonische afdeling van de vrouwenopvang.
Wordt vervolgd
