Blogtekst over de achtergrond van mijn roman ‘Een veilige plek’.
Aflevering IX: Scheldkanonnade
In de wijk met de onwetende huisarts was ik aan het bijkomen van de relatie met de kleinerende, drankzuchtige man. Nu bedenk ik dat die huisarts het probleem ontkende uit zelfbescherming. Dat komt vaker voor. We willen het niet weten. Als we toch over huiselijk geweld horen, denken we stiekem dat het slachtoffer het er wel naar gemaakt zal hebben. Dit mechanisme heet blaming the victim. Het kan volgens de hypothese van de rechtvaardige wereld* niet kloppen dat slechte dingen gebeuren met onschuldige mensen. Dit is de bron van veel schuldgevoel en schaamte bij slachtoffers. En van onbegrip in de omgeving.
Dat bijkomen heeft lang geduurd. Nieuwjaarsdag 1998 vertrok ik van mijn schuiladres met een emmer muurverf, verfrollers en een stok. Na het witten van plafond en muren van mijn nieuwe flat zat ik op de betonnen vloer met een matras en een draagbare radio te wachten op vloerbedekking en gordijnen. Daarna maakte ik met mijn vader en mijn potigste broer een rit naar het huis van mijn ex om de belangrijkste spullen op te halen. Het zou kunnen dat daar op zolder nog dozen met serviesgoed van mij staan. Ik ging hem verder uit de weg. Nee, ik ben niet geslagen, maar er zijn veel manieren waarop iemand zijn partner kan kwetsen.
Ooit ben ik verlaten door een bange man. Lang heb ik toen gefantaseerd dat hij smekend bij me terug zou komen met een bos rode rozen. Dat gebeurde niet. De foute man deed het wel. Hij belde aan bij de nieuwe flat. Hoe was hij aan het adres gekomen? De Postbank had een bevestiging van mijn adreswijziging gestuurd, naar mijn oude adres. Het zijne dus.
Hij belde aan en ik drukte op het knopje van de hallofoon. Van beneden kwam zijn stem: ‘Is Wilma van den Akker daar?’ Geschrokken belde ik een vriendin.
‘Bel de politie!’ was haar eerste advies. Dat ging me te ver.
‘Dan kom je naar mij toe, je loopt straal langs hem heen en je scheldt hem helemaal verrot.’
Dat kon ik eigenlijk ook niet, maar ik deed het wel. Voor het eerst van mijn leven ben ik zo openlijk boos en agressief geweest. Ik kreeg bijna medelijden met hem.
‘Sodemieter op, ik wil je nooit meer zien. Je gaat steeds over mijn grenzen.’
‘Ik ga niet over je grenzen, ik hou van je!’
‘Ik bepaal zelf wel wanneer je over mijn grenzen gaat. Laat me met rust!’
Achteraf gezien was mijn scheldkanonnade nog vrij beschaafd, maar het was een overwinning, het sterkste dat ik in tijden had gedaan. Behalve bij hem weggaan dan. Ik stevende langs hem heen naar het metrostation, hij bleef verslagen achter met zijn bos rozen. Bij de vriendin kwam ik op verhaal. Ze was trots op me. En hij had de boodschap begrepen gelukkig. Ik zag hem niet meer terug.
- De hypothese van de rechtvaardige wereld komt uit de sociale psychologie. Ik stip hem hierboven kort aan. Hier staat een wat uitvoeriger beschrijving.
