‘Natúúrlijk is het therapeutisch’
Ik ben ervan overtuigd dat (creatief) schrijven een positief effect heeft op de stemming en de mentale gezondheid. Uit eigen ervaring en die van anderen weet ik dat schrijven als vorm van expressie helpt bij het verwerken van vervelende ervaringen. Het creëren op zich, of het nu schrijven, schilderen of beeldhouwen is, is een proces dat veel voldoening geeft. Een product of eindresultaat kan een trots of blij gevoel geven. Daar is een klein wonder gebeurd. Maar het heilzame effect gaat verder dan dat. Je zou dat effect ook therapeutisch kunnen noemen. In de wereld van schrijvers stuit dat nogal eens op weerstand.
Geheimpje
Na een lange periode gewerkt te hebben in de hulpverlening én na een vervelende ziekte begon ik voor mezelf als schrijfdocent. Ik wilde meer weten over dat therapeutische effect van schrijven. Ook was me opgevallen dat er schrijvers zijn die dit effect zó hard ontkennen, dat het verdacht wordt. Daarom heb ik hierover een vraag gesteld aan Pat Schneider, een doorgewinterd schrijfdocent, oprichter van een schrijfschool en auteur van onder andere het handboek ‘Writing alone and with others’.
‘Kan schrijven therapeutisch zijn?’ vroeg ik haar. Het antwoord: ‘Natúúrlijk is het therapeutisch, maar dat zeggen we niet, anders zijn we de helft van onze klanten kwijt’. Een fijn antwoord, een fijn ‘geheimpje’.
Literatuur en wetenschap
Ook in de literatuur vond ik bevestiging voor het feit dat schrijven heilzaam is en goed voor de mentale gezondheid. Lees bijvoorbeeld dit artikel uit Psychology Today.
De neurowetenschappelijke basis voor het therapeutische effect van schrijven als expressie komt er kortgezegd op neer: door het schrijven over vervelende of schokkende ervaringen is het mogelijk meer grip te krijgen op de emoties die bij zulke ervaringen horen. Er worden andere gebieden in de hersenen geactiveerd.
Amygdala
Emotionele herinneringen worden in de amandelkern (amygdala) in het brein opgeslagen. Bij het schrijven gebruik je onder andere de prefrontale cortex, het deel van de hersenen dat bij rationeel denken en het oplossen van ingewikkelde problemen wordt gebruikt. Tijdens het schrijven over deze traumatische en andere heftige herinneringen verschuift de hersenactiviteit min of meer naar ‘rationelere’ gebieden. Er is dus een neuropsychologische basis voor het verwerken van heftige emoties door te schrijven!
Er is meer onderzoek gedaan, dat deze bevindingen bevestigt. Ik vermeld hier nog twee bronnen: Een overzicht van wetenschappelijke onderzoeken naar de gezondheidseffecten van schrijven. En een artikel uit ons eigen taalgebied.
In therapie bij traumaverwerking worden, naast EMDR en andere technieken ook met succes schrijfopdrachten gebruikt om de overweldigende emoties de baas te worden.
Blij worden
Ik vind het belangrijk te zeggen dat ik in mijn workshops geen therapie geef. Toch is het waardevol deze kennis in het achterhoofd te hebben bij het lesgeven aan mensen in kwetsbare groepen, zoals de ambulante psychiatrie. Uit ervaring weet ik dat veel mensen erg blij worden van het uitvoeren van creatieve schrijfopdrachten. Ze smaken naar meer. In een volgend stuk zal ik hier dieper op ingaan.
