Ik geef je mijn taal – Op de Zeepkist bij Granate

Ik mag graag optreden als dichter. Het is fijn om mijn gedichten te laten klinken en om andere (woord)kunstenaars te ontmoeten. Stichting Granate biedt daar een platform voor, onder andere met het podium 'Op de Zeepkist'. Op Bevrijdingsdag 2024 ging het uiteraard over vrijheid maar ook over verbinding. Ik droeg daar dit gedicht voor. Ik schreef het in de tijd dat ik Nederlands gaf aan nieuwkomers. Op dat moment waren dat vooral Syriërs.  Onderaan vind je een link naar een filmpje met toelichting op de Instagrampagina van Granate. 
Ik geef je mijn taal

Met een Hollandse pollepel sla ik
de zoete zaden uit een granaatappel
sap stroomt rood over mijn hand
ik kijk niet meer naar het journaal

Syriër, jij bent de enige die nog net
door een gat in het hek kon komen
je vertelt me over hoofdpijn, vallende bomen

Ik zie jou rennen voor vallende pijnbomen
je handen beschermen je hoofd

Natuurlijk waren het geen bomen
die vielen maar bommen, verdomme
wat stom dat ik dat niet meteen begreep

Ik kijk niet meer naar het journaal
krijg flarden van jouw verhaal en
geef jou mijn taal


Ingekorte versie gedicht van de maand maart
2022 bij Granate

Filmpje: https://www.instagram.com/reel/C7Q_DsRoYQK/?igsh=YmR5Y2QxeXo2MXl0


							
Posted in home, Poëzie | Tagged , , | Leave a comment

Odipuc, of: de slag om het hart

Odipuc, of: de slag om het hart

Hij spiegelt zijn lievere broertje
met pijlen, gedoopt in venijn
mikt op verongelijkte harten
en schiet. Raak

Woedend weet een mens niet 
wat hem treft. Witheet verkleurt
zijn hart in eeuwige razernij 

Levenslang hangt het onomkeerbaar
ondersteboven, ziet overal vijanden buiten
blind voor zijn wonden binnen
door een pijl van Odipuc
gedoopt in venijn

Odipuc, o Odipuc
waar is je broertje gebleven?
zoek in de spiegel en laat hem
jou beschieten, je hart omkeren
alleen dan komt het goed






Posted in home, Poëzie | Tagged , , , | Leave a comment

Aanraking door gedichten

Woensdag 1 november las ik op twee Amsterdamse begraafplaatsen gedichten voor rouwende mensen. Er ontstonden mooie gesprekken. Het gedicht Moederkind schreef ik kort geleden. Ik weet zelf nog niet of het al af is, maar het kwam wel aan bij mensen.

Op de Noorderbegraafplaats

Een vrouw die alleen zat op de Nieuwe Noorder is me het meest bijgebleven. Stilletjes ging ik naast haar zitten en vroeg of ze behoefte had aan een gedicht. Op een beeldscherm kwamen foto’s van pas overleden mensen voorbij. Daarbij een van haar man, gezeten op een bank in de open lucht.
‘Sorry,’ zei ze, ‘Ik zit nog erg hoog in mijn verdriet.’
‘Natuurlijk,’ zei ik. We raakten in gesprek, van de overleden partner kwamen we op onze moeders. We hadden allebei graag een lievere moeder gehad.
Uiteindelijk las ik Moederkind voor. ‘Dat is míjn verhaal.’ zei ze.
Ik las de laatste regels:

Ik weet nog niet
of ik haar ga missen

‘Dat gá je’ zei ze. Ik vroeg of zij haar moeder miste.
‘Ja. Bij haar uitvaart heb ik heel hard gehuild. Het was een grote ontlading.’
Ik liet haar verder rouwen om haar partner. Het gesprek had haar echt goed gedaan. Mij ook. We hebben elkaar even aangeraakt.

—-

Moederkind

Ze is er nog, elke dag
jonger en zachter
een kind dat huilt
om haar moeder

Er was altijd een gat
een bomkrater
haar vader, de oorlog
altijd die oorlog

Ze verdwijnt. Haar ogen
haar handen, de haarborstel
nu kan ze er echt
niets meer aan doen

Ze krimpt verder
straks een baby
dan helemaal verdwenen
ik weet nog niet
of ik haar ga missen


Voordracht op de Nieuwe Ooster Begraafplaats, Foto Edwin Butter
Posted in home, Poëzie | Tagged , , , , | Leave a comment

Gedicht thema ‘Betekenis’

Vinvol

Een meisje verdween
geleidelijk in een steen
raspte een staart, vijlde vinnen
kraste kieuwen, schuurde schubben
kwastte stof weg

Een visje verscheen
in haar handen
ze werd het visje, school
in haar schepping

Een ongeluk
iemand legde zijn bril weg
zij het visje
ze stootten elkaar aan
de staart brak
af - in stukjes

Verdrietig visje
gebroken meisje

Lijmen zei iemand - dat hielp niet
ze kocht een andere steen
zocht een nieuwe vorm

Oktober 2023 gepubliceerd in bundel ‘Betekenis’ n.a.v. dichtwedstrijd Singelgedichten van de Doopsgezinde Kerk Amsterdam






							
Posted in home, Poëzie, Publicaties en nieuws | Tagged , , , | Leave a comment

Omgekeerde dief, zktv’tje

Omgekeerde dief

Ik haal het uit mijn tas en leg het alvast op het zijtafeltje. Het mag pas gevonden worden nadat ik ben uitgestapt. Liefst niet door een schoonmaker die het weggooit. Of dat het terechtkomt in een depot voor gevonden voorwerpen. Ik wil niet dat iemand ziet dat ik het achterlaat. Geen goedbedoeld: ‘Mevrouw u bent iets vergeten.’

Ik schrijf graag in de trein. Onderweg zijn geeft mijn gedachten richting en zet mijn pen in beweging. Ik kijk uit het raam naar het Amsterdam-Rijnkanaal. In tegengestelde richting vaart een blauw schip met witte kapitalen: GOOD FUELS – A BETTER WORLD – GOOD FUELS. Alle bedrijven zijn duurzaam tegenwoordig. Zeggen ze zelf. De man tegenover mij leest de NRC. Ah, een kwaliteitslezer, zei degene die mij een abonnement aansmeerde. Dat was een geslaagde stroopsmeeractie. Ik heb die krant jaren gelezen.

Nu zet ik het onopvallend tussen mijn rug en de zitting van de stoel. Een omgekeerde dief ben ik. Waarom geef ik het niet direct aan de krantenlezer? Te persoonlijk. 

We glijden Utrecht binnen, de fabrieken, de ateliers aan de rand van de stad. Ik pak mijn spullen in en wacht tot de man is uitgestapt. Dan pas sta ik op en verlaat de coupé. Iemand tikt mij op mijn schouder: ‘Is dat boek van u?’

Ik bloos. Betrapt. ‘Nee,’ zeg ik, ‘het lag er al’.

Posted in home, ZKV / ZKTV | Tagged , , , , | Leave a comment

Erwtje – zeer kort verhaal

Erwtje

Binnen, bij het kleien zit ze met andere meiden te geiten. Ze is acht en heeft een vrolijke, tikje ondeugende blik, Dunya. Na afloop waaieren de kinderen uit over het speelterrein en kijken wat er in de moestuinbakken gebeurt. Dunya blijft bij mij hangen en bevraagt me. Ze kan niet geloven dat ik niet getrouwd ben. ‘Woont je moeder dan bij jou?’ En wat ik vanavond ga eten. ‘Wat is een vegaburger?’ Of ik kebab ook lekker vind.

We kijken samen naar de planten en ik vertel erover. Er zitten al peulen in de tuinerwten. We zoeken samen naar dikke, met erwtjes erin. Ik laat haar proeven, we snoepen samen van de zoete erwtjes. Ik stop één kort, dik peultje in mijn broekzak. Ik vertel haar over de limonadeplant die nu in bloei staat. Laat haar ruiken, ook van de bieslook, citroenmelisse en munt. ‘Als ik jou niet kende, zou ik niet zoveel van plantjes weten.’ Ze maakt mijn dag.

Ik geef haar het peultje uit mijn broekzak. Wanneer ik naar huis ga, stopt ze mij heimelijk het allerlaatste zoete erwtje toe.

Bloeiende tuinerwt

Bloeiende tuinerwt

Toelichting: naast mijn werkzaamheden als schrijver en docent geef ik ook natuur- en milieu-educatie aan kinderen in de basisischoolleeftijd. Ik noem mezelf dan Juf Natuur. Juf Natuur en Mevrouw SchrijfTaal vragen allebei veel aandacht. Zóveel dat ik heb besloten de activiteiten als Juf Natuur geleidelijk af te bouwen. Geleidelijk, omdat het lastig is de knoop door te hakken. In de natuuractiviteiten kan ik veel liefde voor natuur en kinderen kwijt, én creativiteit. Het verhaaltje is daarvan een voorbeeld. Toch lijkt het me heerlijk om me helemaal op schrijven en schrijfgerelateerde zaken te kunnen concentreren. Wat een rust en inspiratie zal dat geven!

Posted in home | Tagged , , , | Leave a comment

Gedicht optelsoep

Optelsoep

Ik ben een rijkgevulde soep gebruik alles, verspil niks slappe sperziebonen broccolistronkjes de overgebleven kleur van een paprikastoplicht make do with what you ‘ve got  ook als je arm bent de inflatie te hoog is gooi niks weg gebruik wat er is optelsoep is mijn liefste mijn liefste naam zijn verloofde kookt ook uit alle hoeken van de keuken verspilt niks, gebruikt alles makes do with what she’s got      Wilma van den Akker 2023
Posted in home, Poëzie | Tagged , , | Leave a comment

Turn on the eighties

Turn on the eighties

Naast vragen op de tentamentafel 
een rechthoekig blikje, blauw,
afgeronde hoeken  - halfzware 
Samson een leeuw van een shag
en een aansteker. De zaal gevuld 
met doemdenken en rookwolken

Eén langharige vrouw stond op
voor een rookvrije zaal
een antirookzeur vonden wij
in de jaren dat ik student was

In de jaren twintigtwintig zijn we 
bijna allemaal uitgerookt
en klimaatdrammers

Ik geef les aan studenten
op elke tafel een waterfles 
en een rechthoekig voorwerp
met afgeronde hoeken 
Samsung, join the flip side 

Toelichting: in de afgelopen periode mocht ik poëzielessen geven aan studenten, bij CREA. Het was een inspirerende en gemotiveerde groep. Door deze ervaring werd ik teruggeslingerd naar mijn eigen studietijd (1982 – 1988). Daar kwam dit gedicht van.


							
Posted in home, Poëzie, Schrijfcursussen en workshops | Tagged , , , | Leave a comment

Poëzie en herdenken

 
 
Poëzie en herdenken

 

 

 

In april gaf ik lessen over poëzie en herdenken aan kinderen uit groep acht in Amsterdam Noord  De lessen gaf ik in opdracht van het plaatselijke comité 4 en 5 mei. Het waren intensieve lessen. Aan de hand van foto’s praatten we over wie of wat je allemaal kunt herdenken. Veel kinderen vonden het lastig om zelf een onderwerp te kiezen. Ik probeerde ze bij te brengen dat poëzie ook over vrijheid gaat, vrijheid om te spelen met taal en om je eigen onderwerp te kiezen. In elke groep ging een handvol kinderen met gloeiende wangen aan de slag. Die waren in hun element. Sommige kinderen zaten te ploeteren, andere letten niet op. In een ‘pittige’ groep bleek veel verdriet te zijn, om een neef, een broertje en een moeder. Een jongen werd de klas uitgestuurd door de meester. Ik trof hem pennend in de gang. Mocht ik lezen wat hij had geschreven? Het waren emotionele zinnen over een vriendje van vroeger. Er vloeiden tranen. Dat was goed.

‘Herdenk Henk’ schreef iemand. Dat ging over de conciërge, een aardige man die ik hier in het dorp af en toe tegenkwam. Ik wist niet dat hij overleden was.

Ik had verwacht dat er veel over Oekraïne gepraat zou worden. Dat was niet zo. Een jongen zei: ‘Iedereen praat over Oekraïne, maar er zijn meer oorlogen aan de gang.’ Ik gaf hem gelijk.

Er werden blaadjes volgeschreven en verfrommeld, er werd gegumd en gekrast. Er werden prachtige en onbeholpen gedichten ingeleverd over opa’s en oma’s. Een jongen schreef over zijn opa: ‘Je zat met je slipper achter mij aan / het spijt me dat ik stout was’. Hij wilde deze indrukwekkende regels toch niet gebruiken. ‘Ik wil niet dat ze slecht over opa denken.’

Er werden huisdieren herdacht en zelfs een plant:

‘Ik wilde zo graag een avocadoplant kweken, maar hij viel van de kast.’

Een meisje zag zichzelf al haar gedicht voorlezen op de Dam. Ik legde haar uit waar informatie staat over de landelijke wedstrijd.

Op 4 mei stond ik tussen buurtgenoten bij het monument aan de Meteorensingel. Na twee coronajaren konden we weer bij elkaar komen om te herdenken, ieder op zijn eigen manier. Het was extra mooi door de dappere kinderen uit groep acht die hun herdenkingsgedicht voorlazen. Ik bedacht niet voor de eerste keer dat poëzieles over veel meer gaat dan wie het mooiste gedicht schrijft.

 

 
Posted in Poëzie, Schrijfkinderen | Tagged , , , | Leave a comment

Poëzie op de Stoep #PODS in Amsterdam Noord

 

#PODS: Een gedicht op de stoep in Amsterdam Noord

 

Aanbrengen gedicht op de stoep #PODS Noord

Aanbrengen gedicht op de stoep #PODS Noord

Poëzie op de stoep #PODS is een initiatief van Stichting Granate. Na twee eerdere edities in andere delen van Amsterdam kwam tot mijn blijdschap Noord aan de beurt. Ik schreef speciaal voor dit project een Perzisch kwatrijn. Deze vorm was ingegeven door de beperkingen van de opdracht: maximaal vier regels van maximaal vijf woorden. Een kwatrijn is een vierregelig gedicht met rijmschema abaa. Inhoudelijk wilde ik geluiden van Noord in het gedicht verwerken: de scheepsbouw van vroeger en de bouwwerkzaamheden van het heden. Dit werd het:

Wat je in Noord hoort

zijn klanken die klinken zoals

vroeger klanken klonken, want Noord

is voor altijd een werkwoord

In totaal werden tien geselecteerde gedichten in Tuindorp Oostzaan op de stoep gekalligrafeerd. Er werd gebruik gemaakt van grote sjablonen.

Het sjabloon van mijn gedicht

Het sjabloon van mijn gedicht

In de omgeving van bushalte Meteorensingel kun je de gedichten lezen tijdens een kleine rondwandeling. Zo ziet mijn gedicht er nu uit:

Gedicht klanken van Noord

Gedicht klanken van Noord

 

Posted in Poëzie | Tagged , , , | Leave a comment